Wat is het verschil tussen olie, smeermiddel en vet?

Lagers bestaan uit rollen en lagerringen. Tijdens de werking schuiven de rollen binnen de ringen. Dit maakt het een bron van wrijving en het punt waar falen van de lager meestal optreedt. Om dit soepel te laten werken, is het noodzakelijk om deze te voorzien van vet, smeermiddel en/of olie. Dit voorkomt dat de draaiende onderdelen stuk gaan of vastlopen. Waarom worden smeermiddelen gebruikt? Met de juiste smeermiddelen kun je:

• De wrijving reduceren en het energieverbuik minimaliseren
• Corrosie voorkomen
• Slijtage verminderen
• Oververhitting voorkomen

Er zijn verschillende soorten vet, smeermiddel en olie, ieder geschikt voor een andere toepassing. Maar wat is nou het verschil tussen vet of olie? En smeren? Zijn deze termen synoniemen? Wat is vet, en wat is olie? Wat is een smeermiddel?

• Vet gebruik je om mechanische systemen te smeren die niet automatisch van olie kunnen worden voorzien. Ook kun je hier gereedschappen mee smeren. Denk hierbij aan kogellagervet, keramisch vet of vaseline.
• Smeermiddel gebruik je – net als vet – om systemen of gereedschappen te smeren. Het verschil is echter dat een vet een (half)vaste substantie is die vloeibaar wordt wanneer deze ‘in beweging’ komt en dat een smeermiddel direct vloeibaar is. Denk hierbij aan kruipolie, siliconenspray of teflonspray.
• Ook olie gebruik je om mechanische systemen te smeren, maar in tegenstelling tot vetten en smeermiddelen giet je de olie in het systeem, waarna het systeem automatisch gesmeerd wordt. Het is daarom van belang dat je de olie van een systeem regelmatig controleert en indien nodig ververst of bijvult. Denk hierbij aan motorolie, hydraulische olie, transmissieolie, kettingzaagolie of zuigercompressorolie.

Er is dus een mooi en belangrijk verschil tussen vet en olie, namelijk het viscositeitsniveau. Het vet, vanwege de hoge viscositeit, kan hoge belastingen en hoge temperaturen weerstaan ten opzichte van een olie. Een olie verdampt namelijk eerder. Vet wordt daarom gebruikt voor grote bewegende materialen die onderworpen zijn aan extreme omstandigheden. Denk hierbij aan hoge druk en grote temperatuurverschillen. Olie daarentegen zal eerder materialen beschermen tegen corrosie en veroudering en smeer mechanismen die niet onderhevig zijn aan hoge druk of temperaturen. Is correcte lagersmering belangrijk? Wanneer moet ik mijn skeelerlagers smeren? Moet ik mijn lagers schoonmaken en smeren? Kun je de lagers van je skeelers smeren met WD-40? Wat is het nadeel van verschillende skeelerlagers door elkaar te gebruiken? Skeeleren op ruw wegdek, moet ik ergens rekening mee houden? Wat moet ik weten over de kwaliteit van skeeler lagers? Wat te doen tegen piepende en krakend lagers?