Wat is Kamp Amersfoort?
Kamp Amersfoort (Duits: Polizeiliches Durchgangslager Amersfoort of Polizei-Durchgangslager Amersfoort; PDA). Kamp Amersfoort was één van de drie Duitse concentratiekampen in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Kamp Amersfoort was een berucht en gewelddadig strafkamp. Achter de toegangspoort ging voor veel gevangenen een ware hel schuil. Kamp Amersfoort wordt ook wel het Hungerlager genoemd, het hongerkamp.
In kamp Amersfoort verbleven in de jaren 1941-1945 in totaal 37.000 geregistreerde gevangenen, voornamelijk politieke gevangenen, onderduikers en zwarthandelaren, waarvan er circa 20.000 werden gedeporteerd naar Duitse concentratiekampen of Westerbork. Dit had te maken met het feit dat alle mannen tussen de 18 en 25 jaar oud verplicht werden om naar Duitsland te gaan om daar te werken. Onderduiken om niet naar Duitsland te hoeven gaan werd toendertijd niet lichtzinnig opgevat en daarom werd je opgepakt en vastgezet.
De kampbeulen als de SS-er, Lagerführer Karl P. Berg en UnterSchutzhaftlagerführer Joseph J. Kotälla (lees: kwelgeest voor de gevangenen) maakten er de dienst uit en waren zeer geweldadig en wreed. Deze twee heren genoten van het geven van sadistische, beestachtige en dodelijke mishandelingen en verwierven aanzien door ontspoord geweld. Kotälla nam gretig deel aan executies en genoot van zijn macht en aanzien. Kotëlla verwierf aanzien door geweld en ging een stap verder dan de andere kamp-SS’ers. Hij ontwikkelde zijn eigen methode om te kwellen en te mishandelen. Er was ook de beroemde “Kotëlla-schop”, waarmee je herhaaldelijk vol in het kruis werd geschopt met groot genot van kampbeul Kotëlla. De ‘Kotëlla-trap’ was niet alleen uiterst pijnlijk, maar ook uiterst vernederend. Hij had een wrange uitlaatklep voor zijn geprikkeldheid, die maar bleef opspelen: het mishandelen van gevangenen. Overlevenden stonden na de oorlog in de rij om tegen hem te getuigen.
Dan waren daar nog de SS-bewakers Edmund Brahm en Hugo Hermann Wolf. Deze Duitse kamp-SS’ers als Brahm of Wolf hadden ook weinig reden nodig om gevangenen monsterlijk te mishandelen. Edmund Brahm was berucht door het gebruik van stukken hout waarmee hij te pas en te onpas gevangenen afranselde. Brahm maakte deel uit van diverse vuurpelotons. Hugo Hermann Wolf had je gevangene in kamp Amersfoort voor de lol doodgeknuppeld. Met zijn ervaring als hoofd van het “Jodencommando” had hij een bijzondere vaardigheid in de meest gevarieerde kwellingen ontwikkeld.
In de Rozentuin moesten gevangenen uren of zelfs dagenlang rechtop staan, in een een smalle afrastering van prikkeldraad, zonder eten of drinken in weer en wind. Gevangenen die omvielen werden met stokslagen weer overeind gejaagd.
De 350 meter lange schietbaan aan de Appelweg tegenover het Kamp is onder barbaarse omstandigheden volledig door gevangenen uitgegraven. Deze plek was één van de vele fusilladeplaatsen in de omgeving.
Van elke binnengekomen gevangene werd een persoonskaart aangelegd en bijgehouden in de ‘Stammkartei’. In Kamp Amersfoort kwamen 650 gevangenen om het leven. In totaal vonden vanuit het kamp 800 transporten naar andere kampen plaats, waarvan er ca. 200 treinen tien gevangenen of meer bevatten.
Hoewel vanaf 19 april 1945 het kamp al werd overgedragen aan het Rode Kruis en de gevangen binnen het kamp vrij waren en verzorging kregen vond de feitelijke bevrijding plaats op 7 mei 1945. Vanaf juni 1945 arriveerden in Kamp Amersfoort de eerste groepen Nederlandse repatrianten uit de Duitse oorlogsindustrie. Een ander gedeelte fungeerde als interneringskamp voor collaborateurs en heette in de volksmond ‘het Foute Kamp’. De gruwelijke mishandelingen van deze gevangenen verschilden weinig van die tijdens de oorlog. De tijd van wraak en vernedering voor de slachtoffers die graag nog oog in oog willen staan met hun kampbeulen. Collaborateurs hadden in de Tweede Wereldoorlog de nationale solidariteit verbroken, en daarvoor moesten ze gestraft worden.
Zie hier mijn eigen persoonlijke bezoek aan Kamp Amersfoort. Klik hier om te kijken op de website ‘Geef Gevangen Een Gezicht’ naar de lijst van gevangen in strafkamp Amersfoort. Klik hier om een indruk te krijgen van de onmenselijke gruwelijkheden in Kamp Amersfoort in 6,5 minuut video samengevat.
Wat is de Grüne Polizei? Wat is de link tussen oorlog en sadisme? Schuilt er in iedere persoon een potentiële moordenaar? Is geweld een taal? Wat is kopschoppen? Wat is een executiepeloton? Wat is een groin kick? Wat is een schijnexecutie?