Wat is reparatiereflex?

Ken je dat? De reparatiereflex? Dit is een reactie in een gesprek die iedereen herkent en het klinkt eigenlijk heel aantrekkelijk. Deze of jouw reflex is het verlangen om te herstellen wat er niet goed is. Proberen zonder aarzelen de ander op een directe manier op het juiste pad te zetten. Simpeler gezegd is het onze behoefte om ongevraagd advies te geven, om de problemen van een ander op te lossen door te vertellen wat de ander ‘moet’ doen om bijvoorbeeld het gedrag te veranderen. Goed bedoelde adviezen tot in het oneindige. Waar we dan mee ‘dreigen’ is nog vaak best aardig advies en bedoelen we het ook nog eens super goed. Omdat we zo graag willen helpen wordt het ook nog wel een het hulpverleners-reflex genoemd. We willen het voor de ander oplossen (repareren) zodat die er vanaf komt. Maar we weten allen dat het in de praktijk vaak niet werkt. Waarom ligt dit nu zo gevoelig? We vinden dat de ander het niet ‘goed’ doet en dat wij dus ‘beter’ weten wat hij of zij zou moeten doen. Een mens wil zich nu eenmaal niet veroordeeld voelen, wil gewaardeerd en geaccepteerd worden en serieus genomen worden. Wanneer we ons veroordeeld voelen door iemand, komt er een breuk in die relatie. Je kent het wel, dan gebeurt er dit. De ontvanger van de goed bedoelde adviezen denkt al gauw ‘ik moet helemaal niks!’ en die zal het eerder niet doen dan wel. Niet vanwege het slechte advies, maar omdat je nu eenmaal zelf wil bepalen wat je doet! Al is het advies dat je krijgt nog zo goed. Heb je interesse om af te stappen van de reparatiereflex? Deze kunnen je hierbij helpen:

• Schakel dus niet te snel over in het geven van verandertips en herken dat je aan het repareren bent.
• Luister wanneer je met iemand in gesprek bent (zonder vast na te denken over je volgende vraag, ideeën en oplossingen die naar boven komen).
• Probeer je oordelen te parkeren. Stel je open en nieuwsgierig op en luister zonder oordeel.
• Het heeft echt meerwaarde om eerst goed helder te krijgen wat er in de ander zelf omgaat. En wat hij of zij belangrijk vindt.
• Reageer vanuit de spirit. Respecteer iemands autonomie! (Heel concreet kun je bijvoorbeeld aanvullen met “het is natuurlijk aan jou wat je met dit advies doet” of “ik weet natuurlijk niet of dit voor jou zou kunnen werken…”)
• Probeer aan te sluiten bij hun belevingswereld en lok iemands eigen oplossingen uit alvorens die van jou te geven.
• Vraag toestemming wanneer je een advies wilt geven (heb je interesse in een paar tips?).

Het probleem is dat deze neiging vaak het tegengestelde effect heeft. Als je probeert mensen op andere gedachten te brengen is de kans groot dat ze zich verder ingraven in hun eigen kijk op de wereld. Want jouw werk wordt makkelijker als je niet altijd andermans problemen hoeft op te lossen, maar hen enkel begeleidt bij het vinden van hun eigen oplossingen. Wat is veranderingsbereidheid? Wat is zelfcontrole? Wat betekent face your demons? Hoe kom ik van mijn woede af? Wat is primair gedrag?