Wat houdt machtsmisbruik in?

Het woord macht roept bij velen negatieve associaties op. Machtsmisbruik kan heel veel verschillende vormen aannemen, waaronder manipulatie, intimidatie, verduistering maar ook psychisch of fysiek misbruik. Machtsmisbruik heeft meestal betrekking op de relatie tussen een gezagdrager. Wanneer iemand iets ervaart als machtsmisbruik of intimidatie verschilt per persoon. Voor de één kan iets intimiderend overkomen terwijl dit voor iemand anders niet zo hoeft te zijn. Voorbeelden van machtsmisbruik:

• Een ambtenaar die opzettelijk de bijstand van de gewapende macht inroept tegen de uitvoering van wettelijke voorschriften, van wettige bevelen van het openbaar gezag of van rechterlijke uitspraken of bevelschriften.
• Een trainer zegt tegen zijn sporter: “Als jij dit niet doet, neem ik jou niet mee naar een toernooi of kampioenschappen in het eerste team”.
• Leidinggevenden die hun medewerkers klein houden of kleineren omdat ze hun status en macht ontlenen om hun behoefte aan eigenwaarde te bevredigen.
• Een dictator die alle macht, dus de wetgevende, besturende en rechtsprekende macht van een land opleggen aan het volk.

Waar macht bestaat, is er kans op machtsmisbruik. Het is goed om te bedenken dat macht vaak niet gekoppeld is aan een persoon, maar aan een situatie. Macht en verantwoordelijkheid zijn twee woorden die niet door elkaar gehaald moeten worden. Kan machtsvertoon agressie uitlokken? Kan iemand je ook met vriendelijke woorden onder druk zetten? Kunnen opgelegde maatregelen leiden tot meer agressie en geweld?