Kan machtsvertoon agressie uitlokken?

Macht: het hebben van invloed op het gedrag van een ander, zodat deze naar jouw wens gaat handelen. Macht is gevoelsmatig een best wel zwaar woord en klinkt doorgaans niet positief. De link die je legt met macht en machtsvertoon is meestal machtsmisbruik, manipulatie, emotionele chantage en het klein houden of kleineren van personen.

Of je nu wilt of niet, zijn wij als mensen in alles aangewezen op andere mensen. Daar kom je zo niet even onderuit. Dat machtsvertoon is een absoluut zwaktebod, daar zul je niet raar van opkijken. Als jij de machtskaart moet trekken dan zeg je gelijk dat je de boel niet onder controle hebt. Betekent dus dat je eigenlijk machteloos bent. Dat lijkt me meer dan helder. Roepen dat jij de macht hebt over iemand anders of over meerdere personen valt onder verbaal geweld en is daarmee een vorm van geestelijk geweld. De ‘machtsvertoner’wil doorgaans door woorden macht uitoefenen op een ander.

Als je macht wilt hebben, dan heb je minimaal één ander nodig die jouw macht zal accepteren. In goede een goede verstandhouding speelt macht juist geen rol van betekenis. Het zal je ook niet raar in de oren klinken dat machtsvertoon ook agressie kan opwekken en uitlokken bij de ander. Macht en verantwoordelijkheid zijn overigens twee verschillende dingen die niet door elkaar gehaald moeten worden. Er zijn meerdere vormen van macht, maar dus niet altijd negatief. Dwingende macht, belonende macht, hierarchische macht, deskundigheidsmacht en identificatiemacht.

Helaas kunnen we nare gevolgen van machtsvertoon zien in de dagelijkse praktijk.

Veroorzaakt door politici met een overmaat aan hoogmoed, die vooral niet te goeder trouw zijn en die volledig staan voor polarisatie en het jagen op burgers. Terwijl je naar alle redelijk en billijkheid zou mogen verwachten dat deze publieke en hoogstaande personen het goede voorbeeld zouden moeten geven. Denk maar aan bijvoorbeeld de duivelse uitspraken die overlopen van hoogmoed, machogedrag en machtsmisbruik: “we weten waar ze wonen, we gaan van deur tot deur en arm voor arm” en dan vervolgens achteraf verbaasd zijn als dit soort trieste, zieke en haatzaaiende statements agressie opwekken. We hoeven niet uit te leggen dat je daar niet voor gestudeerd hoeft te hebben, om vooraf in te zien dat zoiets als dit negatief gaat uitpakken. Met deze diepgewortelde duivelse mindset, heb je niet meer de intentie om écht problemen op te lossen en wil je ook geen onderdeel meer zijn van de oplossing, dat lijkt mij meer dan overduidelijk. Maar ook andere personen in publieke functies, die met kwade opzet agressie aanwakkeren, in plaats van dat de-escaleren een sociaal gewenste factor zou moeten zijn. Dit is weer een klassiek voorbeeld van de chronische falende aanpak van de politiek. Linksom of rechtsom zijn hier (ook helaas) oneindig veel voorbeelden van in de dagelijkse realiteit.

Wat houdt machtsmisbruik in? Wat is bluffen? Wat is valse sympathie? Wat betekent hoogmoed? Wat betekent jezelf overschatten? Wat is valse sympathie? Lokt popiejopie doen agressie uit? Wat is machogedrag? Kan iemand je ook met vriendelijke woorden onder druk zetten? Wekken BOA’s agressie op? Wekt het bewapenen van BOA’s agressie op? Wat verstaan we onder grensoverschrijdend gedrag? Is er verschil tussen bedreigen en intimideren? Wat lokt agressie uit? Kunnen opgelegde maatregelen leiden tot meer agressie en geweld? Wat vertelt lichaamstaal? Wat doet verbaal geweld? Is geweld een taal? Wat is sociale veiligheid? Ik voel me onveilig. En nu?