Wat is de Alice in Wonderland-methode?
De ‘Alice in Wonderland’-methode, niet te verwarren met het Alice in Wonderland-syndroom. Uit de allerdaagse praktijk is gebleken dat doorgaans het verkrijgen van een bekentenis vaak boven waarheidsvinding staat. Het draagvlak is dat een verdachte ‘in beperking’ (gederealiseerd) wordt gezet, zodat hij of zij geen benul meer heeft van tijd en plaats.
- Deze personen worden volkomen uit de realiteit getrokken,
- De verdachte krijgt eten op afwijkende en onregelmatige tijden,
- Hij of zij slaapt heel kort of moet juist heel lang in de cel blijven,
- Lichten in de cel worden aangelaten en er komt geen daglicht binnen,
- Of ze moeten in een ijskoude cel verblijven met slechts een dun matras en papieren dekens.
Vervolgens zijn ze volledig losgekoppeld van de realiteit en dusdanig van slag, zodat ze als was zijn in de handen van rechercheurs. Hij of zij mag niets: niet lezen, geen televisie of radio, geen contact met mensen van buitenaf, behalve een advocaat. Die beperkingen hebben natuurlijk een nuttige functie, want iemand die in afzondering zit, kan geen bewijsmateriaal verdoezelen. Het neveneffect is dat de verdachte de weg kan kwijtraken. Dat kan versterkt worden door hem of haar in onplezierige en ongemakkelijke omstandigheden te zetten. Daardoor zal de verdachte sowieso heel slecht slapen. Ze zullen dus van alles bekennen om uit de verhoorsituatie te komen. Net als in de andere verhoormethodes is hier het gevaar dat je niet weet wat de uiteindelijk afgelegde bekentenissen waard zijn.
Die verdachte wordt dan af en toe naar een ‘gezellige’, warme verhoorkamer gebracht waar twee vriendelijke rechercheurs zitten. Het gebeurt dan vaak dat er iets wordt gezegd zoals: ‘Gert, we weten dat je je niets kan herinneren van die moord, maar we weten ook dat als je een moord hebt gepleegd, dat zo traumatiserend is, dat je dat verdringt. Samen met jou gaan we je geheugen opfrissen.’ Sommige verdachten gaan daar dan in mee. Dan krijg je verhoren waarbij allerlei zaken gesuggereerd worden en verdachten zeggen: ‘Ja, het kan best zijn dat ik het mes tussen zijn ribben heb gestoken…’
Je zou dus de legitieme vraag kunnen stellen: als je langer dan één dag moet gaat verhoren, ben je dan nog wel op zoek naar waarheidsvinding? Of ben je alleen nog maar uit op een bekentenis?
Wat is de Zaanse verhoormethode? Is er verschil tussen bedreigen en intimideren? Wat doet verbaal geweld? Wat zijn non-verbale uitingsvormen van agressie gedrag? Wat betekent (on)bevoegdheid van de verbalisant? Wat betekent afschrikkingskracht? Wat betekent zwijgrecht? Wat houdt machtsmisbruik in? Wat is het beginsel van fair play? Wat doet de combinatie zelfbeheersing en respect? Kun je gevoelens meten? Wat doet stress met goed fatsoen?