Wat is de Zaanse verhoormethode?
Veel rechercheurs zweren erbij maar volgens sommige advocaten moet deze Zaanse verhoormethode verboden worden. De wens van de verhoorders is begrijpelijk: bij de Zaanse verhoormethode zegt een verdachte vaak meer dan hij of zij kwijt wil.
De techniek werd in de jaren 90 vaak toegepast. De methode is vernoemd naar een politiebureau in Zaandam, waar voor het eerst gebruik werd gemaakt van deze vorm van verhoor. De methode werd gebruikt bij verdachten die langdurig werden verhoord, maar bleven zwijgen.
Hoe werkt deze techniek die tot schokkende bekentenissen van moordenaars en zedendelinquenten heeft geleid? De Zaanse verhoormethode is een verhoormethode bij justitiële zaken die zich kenmerkt door het laten herbeleven van de misdaadsituatie.
Bij de methode wordt de verdachte meerdere dagen intensief ondervraagd door twee of meer personen, gebruikmakend van verschillende verhoortechnieken, terwijl een communicatiedeskundige de verdachte vanuit de regiekamer in de gaten houdt en de verhooragenten attendeert op signalen bij de tegelijkertijd geobserveerde verdachte.
De verdachte krijgt bijvoorbeeld indringende foto’s te zien van het misdrijf, het slachtoffer of van zijn/haar eigen kinderen. Verder wordt duidelijk gemaakt dat langer zwijgen tot een gevangenisstraf leidt. Om de verdachte te laten spreken worden verder onder andere, soms gelogen, voordelen van bekennen en nadelen van het zwijgen opgesomd. Men vertelt de verdachte dat een moord de beste kan overkomen en dat bij bekentenis de gevangenisstraf maar kort zou zijn. Ook werd een verdachte op verschillende manieren gemanipuleerd door opmerkingen over bedreiging van de partner en kinderen die pas zouden worden beschermd wanneer de verdachte een bekentenis zou afleggen. Daarnaast werden er kwetsende opmerkingen gemaakt over zowel de verdachte zelf, als de partner en kinderen van de verdachte.
Volgens tegenstanders, onder wie veel advocaten, staat de methode gelijk aan ‘schandelijke emotionele intimidatie’ en ‘psychische marteling’. Voorstanders, onder wie veel rechercheurs, noemen deze verhoorstrategie juist ‘humaan’ en ‘doeltreffend’.
In 1996 werd de verhoormethode door minister Sorgdrager van Justitie verboden op advies van de Recherche Advies Commissie. Dit nadat de 45-jarige H.E. tegenover de politie van Zaanstad bekende de Groningse coffeeshophouder Harry Roo om het leven te hebben gebracht. Hij bekende na indringende confrontatie met foto’s van familieleden tussen beelden van het lichaam van Roo. De Groningse rechtbank bevond dat de politie te veel druk had uitgeoefend, en sprak de verdachte daarom in september 1996 vrij.
Wat betekent zwijgrecht? Wat houdt machtsmisbruik in? Wat doet verbaal geweld? Wat is het beginsel van fair play? Wat doet de combinatie zelfbeheersing en respect? Kun je gevoelens meten? Wat doet stress met goed fatsoen? Gaan mannen en vrouwen anders om met stress? Wat te doen bij een paniekaanval? Kan machtsvertoon agressie uitlokken? Is onze overheid nog in staat haar burgers te beschermen? Wat is valse sympathie? Wat betekent VIK bij de Nederlandse Politie? Wat is bluffen? Wat betekent code van de straat? Wat is meestribbelen? Wat is apenrots-gedrag? Wat is machogedrag? Wat betekent hoogmoed? Wat betekent jezelf overschatten? Hoe herken je een groot ego? Lokt popiejopie doen agressie uit? Wat betekent ergens geen actieve herinnering aan hebben? Wat wordt bedoeld met fairness? Wat is verbaal gedrag interpreteren? Het gaat er niet om wat jij zegt, maar om wat ik begrijp. Klopt dat?