Wat is stalking?
Uit onderzoek blijkt dat de gevolgen van stalking groot zijn. Stalking (ook wel belaging genoemd) is iemand hinderlijk volgen of iemand bewust stelselmatig lastigvallen, waardoor die persoon zich niet meer veilig voelt. Iemand stalken gebeurt niet eenmalig. Het begint vaak ‘onschuldig’. In veel gevallen gaat wat begint met digitaal stalken over in fysieke stalking. Voorbeelden van stalking zijn achtervolgen, dreigen met geweld, opwachten, ongewenste telefoontjes en berichten sturen of op naam van iemand anders dingen bestellen. Ook het zich ophouden voor de woning of het rondhangen op plaatsen waar het slachtoffer werkt of vaak langskomt, kan onder stalking vallen. Ze breken in op de sociale media accounts of gebruiken trackers. Of het zwartmaken van de gestalkte persoon bij familie, buren en vrienden.
De stalker kan een ex-partner zijn, maar het kan ook gaan om een kennis, collega, leidinggevende, buurman of zelfs een (relatief) onbekende, zoals wanneer iemand een bekende Nederlander stalkt. Maar ook als je geen beroemdheid bent, kun je het slachtoffer worden van stalking. Stalking kan allerlei gevolgen hebben. Stalking is per definitie een vorm van geweld omdat het een grote inbreuk maakt op de veiligheidsbeleving in en op het leven van slachtoffers.
Stalking kan het gevolg zijn van een beëindigde relatie, waar een ex-partner zich niet bij de beëindiging neerlegt en contact blijft zoeken met de ander. Sommige stalkers leggen contact omdat ze uit zijn op een (vriendschappelijke of seksuele) relatie. Deze stalkers gedragen zich lomp en opdringerig of hebben psychische problemen, waardoor de stalker ideeën over de ‘relatie’ met je heeft die niet stroken met de werkelijkheid. Het kan ook zijn dat de stalker geen relatie met je wil, maar het idee heeft dat hem onrecht is aangedaan en hij of zij je daarvoor verantwoordelijk houdt. De stalker zoekt naar vergelding en aandacht voor dit ‘onrecht’.
Hoe herken je stalking? Stalking kan gebeuren op verschillende manieren. De stalker kan:
- je opwachten, bespieden of achtervolgen;
- de hele tijd ongewenste brieven, e-mails, telefoontjes, appjes en social mediaberichten sturen;
- met geweld dreigen;
- leugens of roddels over jou verspreiden of over je familie;
- je spullen kapot maken of beschadigen;
- bestellingen doen op jouw naam;
- je kinderen, familie, vrienden of collega’s ook lastiggevallen.
Wanneer de stalker via internet, bellen of whatsappen stalkt, noemen we dat cyberstalking. Stalking kan de vorm van een verslaving aannemen. De behoefte aan contact is voor de stalker een soort verslaving geworden. Elk nieuw contact en elke reactie (ook als die negatief is!) voedt de verslaving. Sinds 28 juni 2000 kent Nederland een anti-stalkingwet. Die is bedoeld om stalkers gericht aan te pakken. Overigens spreekt de wet niet van stalking maar van belaging. Van cyberstalking is sprake wanneer moderne communicatiemiddelen worden gebruikt om te stalken.
Wordt je lastiggevallen door een stalker? Stalking stop je meestal niet door het te negeren. Geef duidelijk je grenzen aan en onderneem actie om het te stoppen. Stalking is strafbaar, en je kunt stappen ondernemen om het te stoppen. Je veiligheid is steeds het allerbelangrijkste. Praat erover. Breng personen die je vertrouwt op de hoogte wanneer je wordt gestalkt om je verhaal te delen en om steun te vinden. Zij kunnen op je letten en je ondersteunen. Bel in een gevaarlijke of bedreigende situatie direct de politie.
Ik voel me onveilig. En nu? Wat verstaan we onder grensoverschrijdend gedrag? Wat kun je met een stopgesprek? Wat zijn interventies? Wat betekent bedreigen? Welke soorten geweld bestaan er? Hoe kan ik omgaan met online agressie? Kan ik online pestkoppen bestrijden? Is het strafbaar om iemand te filmen? Wat is digitale zelfverdediging? Kun je aangifte doen van bedreiging via social media? Wat is doxing? Wat betekent bedreigen?