Kan ik online pestkoppen bestrijden?
Pesten gebeurt natuurlijk al decennialang, maar in de media hoor en lees je de laatste tijd steeds meer over verschillende schrijnende gevallen, waarbij ook kinderen zaten die zelfmoord hebben gepleegd omdat ze er niet meer tegen konden om altijd maar gepest te worden. Cyberpesten komt steeds vaker voor in het digitale tijdperk. De gevolgen van digitaal pesten kunnen rampzalig zijn. Pesten is stelselmatige agressie waarbij één of meer personen in een machtspositie proberen een andere persoon fysiek, verbaal of psychologisch schade toe brengen.
Online pesten, cyberpesten, digitaal pesten of ‘het nieuwe pesten’: het zijn allemaal benamingen die we gebruiken voor pestgedrag via sociale media. Hoewel online pesten onder alle leeftijden kan voorkomen, zijn het vooral kinderen in de leeftijd van dertien en veertien jaar die eraan meedoen of er slachtoffer van zijn. Het gebeurt helaas overal. Pesten maakt onzeker. De meeste jongeren hebben ook meerdere accounts zo blijkt in de praktijk. Beschermd door anonimiteit gaat cyberpesten veel verder dan andere vormen van pesten. Digitaal pesten of online pesten kan op veel manieren.
WhatsApp, Snapchat, TikTok, Facebook, chats, social media of e-mails. Denk aan misbruik van privégegevens (zoals een fake-profiel van iemand aanmaken op een netwerksite of stelen van wachtwoorden). Uitsluiting in whatsapp-groepen of het verspreiden van beeldmateriaal (zoals intieme foto’s of filmpjes van mishandeling). Bedreigingen of haatposts. Onderneem de volgende acties:
- Zorg dat je als ouder weet waar je kind mee bezig is. Stel een limiet aan de tijd van het online zijn. Hoe langer een persoon online, des te groter de kans op problemen.
- Geef steun en luister naar hem/haar en neem zijn/haar verhaal serieus
- Zoek praktische manieren om het probleem aan te pakken
- Reageer niet op de mails, berichtjes of filmpjes
- Verwijder niets; bewijsmateriaal is nodig om het pesten te kunnen bestrijden. Maak eventueel screenshots.
- Blokkeer degene die je lastig valt
- Voorkom ‘terug pesten’. Negeer de pesterijen en treiterijen. Dit zorgt meestal voor ontmoediging.
- Probeer op een technische manier het pesten te stoppen. Bijvoorbeeld: als het om pesten binnen een game gaat, breng dan de provider op de hoogte. Staan de filmpjes of berichten op een website? Benader de eigenaar en vraag om het materiaal te laten verwijderen (maak eerst foto’s als bewijsmateriaal)
Het is belangrijk pesten in een vroeg stadium te herkennen zodat je blijvende schade kunt voorkomen. Pesten is niet strafbaar. Toch kan structureel pestgedrag leiden tot een ander strafbaar feit. Roep sowieso de pestkoppen ter verantwoording. Slachtoffers van pesters trekken zich vaak terug. Ze worden stiller, spreken minder af of willen niet meer naar school. Online pesten is misschien wel erger dan treiteren bij het ‘gewone’, fysieke pesten.
Cyberpesten is niet meer alleen op school of schoolplein. Het is 24 uur per dag, 7 dagen per week. Eenmaal online is er geen weg terug. Bovendien kunnen de pestkoppen anoniem hun treiterijen uiten, waardoor ze de meest heftige dingen kunnen zeggen. Ook via e-mail kan eenvoudig anoniem gepest worden. Dat kan soms vergaande gevolgen hebben, zoals zelfmoord. Wat ook belangrijk is dat er meerdere laagdrempelige meldpunten komen waar iedere betrokkene zich kan melden.
Is het strafbaar om iemand te filmen? Wat is de keerzijde van sociale media? Wat is doxing? Waarom zitten miljarden mensen op sociale media? Hoe komt het dat jongeren minder bewegen? Wat betekent bedreigen? Wat is een anti-pestprotocol? Wat is stalking? Wat betekent publiekelijk voor de leeuwen gegooid worden of afgeslacht worden in de media? Ik word online gepest door een anoniem account: wat kun je eraan doen?