Wat betekent burgerlijke rechtvaardigheid?

Het aantal buurtteams, groepen van burgers en burgerwachten worden steeds populairder in Nederland. Die tendens is ook niet helemaal vreemd en zal niemand echt verbazen met alle verhuftering die van vandaag de dag speelt. Het is overigens niet verboden om een burgerwacht op te richten of te vormen in Nederland, al gelden hiervoor wel bepaalde wettelijke spelregels.

Steeds vaker nemen burgers het heft in eigen handen (het zogeheten “eigenstandig ingrijpen”) om criminelen op te sporen en te arresteren en dat is helemaal begrijpelijk. Dit omdat de politie het volgens hen steeds vaker laat afweten.

Burgerlijke rechtvaardigheid (vigilante justice of vigilantisme) verwijst naar acties die worden ondernomen door individuen of groepen die proberen de wet af te dwingen zonder wettelijke autoriteit. Degenen die het recht in eigen hand nemen, staan ​​bekend als burgerwachten (vigilantes) en worden vaak gedreven door een verlangen naar vergelding voor waargenomen onrecht, wat ook steeds vaker gebeurd. Een burgerwacht neemt het recht in eigen handen door op zijn of haar eigen manier iemand te pakken of te straffen.

De opkomst van burgerwachten zou kunnen leiden tot ‘spiraal van geweld’. Deskundigen maken zich zorgen over de snelle opkomst van dit fenomeen en vragen zich af of sommige ‘burgerwachters’ hun taak niet iets té serieus nemen. Wat kan gaan gebeuren is dat burgers in de toekomst wellicht eerder naar de burgerwacht stappen dan dat zij ervoor kiezen om aangifte te doen. Ook dat zal niemand verbazen.

Dat de politie te kampen heeft met chronisch personeelstekort dat weet echt iedereen. Wat moet je dan doen in de gevallen dat de politie of handhaving niet komt opdagen? Wat je vaak hoort is de uitspraak: “Burgerlijke gerechtigheid is beter dan geen gerechtigheid”. Of “Als de politie daar niet toe in staat is, hebben wij het recht om onszelf te beschermen”.

Ondergraven burgerwachten het gezag van de politie? Wat de Politie vervolgens roept is: “Als de burger het recht in eigen hand neemt, wordt er voor ons wel echt een grens overschreden”. Of burgemeesters die dingen roepen als: “Eigenhandig ingrijpen ondermijnt de openbare orde en de rechtsstaat”. Of “Het geweldsmonopolie ligt bij de politie”. Of “Het is ‘onwenselijk’ dat burgers het recht in eigen hand nemen of dreigen te nemen”. Zo heeft een ieder van zijn of haar perceptie van de realiteit iets te vinden en te roepen.

Politievakbond ACP waarschuwt dat sommige burgerwachten in ons land meer het karakter dreigen te krijgen van een knokploeg. Wat ook zou kunnen is dat politieagenten, handhaving en burgerwachters ook nauwer zouden kunnen samenwerken.

Maar vergis je niet! Nu weet je dat de populariteiten van de buurtwacht de afgelopen jaren is gestegen. Vergis je vooral niet in de toenemende professionalisering van deze buurtwachten en hun materieel in Nederland. Tegenwoordig maken zij gebruik van peperdure en professionele camera’s en drones. Het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) is kritisch over de inzet van dit soort professioneel materieel door burgers.

Het is uiteindelijk aan de hoge intelligente heren in politiek om verantwoordelijkheid te nemen om meer te gaan investeren in de politieorganisatie. Als de overheid voor een veilige leefomgeving zorgt zijn er geen burgerwachten nodig.

Is onze overheid nog in staat haar burgers te beschermen? Wat doet een burgerwacht? Kan een burger iemand staande houden? Wat is buurtpreventie? Wat betekent verhuftering? Wie mag in Nederland een wapen hebben? Wat is een gelegenheidswapen? Wat zijn legale wapens voor zelfverdediging volgens de wet wapens en munitie? Moet ik een vuurwapen kopen voor mijn eigen veiligheid? Wat is proportioneel geweld? Wat is buitenproportioneel geweld? Hoe herken je buitenproportioneel geweld? Heeft onze politie nog wel grip op problemen? Heeft de politie een voorbeeldfunctie? Ik voel me onveilig. En nu? Hoeveel boa’s zijn er nodig voor één staandehouding?