Levertraan: ken je het nog?

Roep maar eens ‘levertraan’ en je weet meteen wie het ooit geslikt heeft. Doorgaans zijn dit personen uit mijn eigen tijd, wat dit stond in die tijd bij menig gezin in de keukenkast. Je kreeg van je ouders in de wintermaanden dagelijks een lepel levertraan. Levertraan bevat veel vitamine A en D, Zelf ben ik groot gebracht met de Indonesische keuken, maar ook zeker met melk van de boer, biergist en levertraan. Men die de smaak van levertraan van vroeger kennen, trekken meteen een vies gezicht. Levertraan is een dierlijke olie, gewonnen uit de lever van kabeljauw, schelvis en andere vissen uit de familie van kabeljauwen (Gadidae). Soms wordt ook de lever van heilbot gebruikt. Het is een wijdverbreid misverstand dat levertraan van walvissen afkomstig is (van walvissen komt walvistraan, een brandstof). Vitamine D draagt bij aan de instandhouding van sterke botten en normale tanden. Vitamine A is goed voor het gezichtsvermogen, draagt bij tot de instandhouding van een normale huid en de normale werking van het immuunsysteem en bekend is dat ze een gunstig effect op onze gezondheid hebben. Levertraan is ook bekend om zijn omega 3-vetzuren EPA en DHA, waarvan geweten is dat ze goed zijn voor het hart. ‘Elke dag een lepeltje voor een goede weerstand’ – veel kinderen uit die tijd weten het maar al te goed. Wees niet bang, tegenwoordig is dit niet langer die onaangename vloeistof die velen van ons als kind moesten nemen met een eetlepel. Hoewel het wel nog dezelfde eigenschappen heeft, is de manier van innemen verbeterd. Met de komst van vitamine A en D, dat verplicht wordt toegevoegd aan producten als margarine. Door deze maatregel verdween de Engelse ziekte uit onze samenleving. en is levertraan meer naar de achtergrond verdwenen. Het verschil tussen visolie en levertraan zit ’m onder meer in de inhoudsstoffen. Buiten de visvetzuren DHA en EPA, die we in visolie aantreffen, bevat levertraan onder meer ook de vitamines A, D en E. Bovendien bevat levertraan uitsluitend olie uit vissenlevers, in tegenstelling tot visolie die uit de hele vis wordt geperst. Levertraan bevatte ook stoffen, die weerstandverhogend actief waren. Tegenwoordig schenken we daar geen aandacht meer aan, want sinds de ontdekking van de antibiotica, tijdens de Tweede Wereldoorlog, hebben veel infectieziekten, die vroeger door middel van een goed werkend weerstandsvermogen overwonnen moesten worden, hun bedreiging verloren.