Waarom kun je beter geen overhaaste conclusies trekken?

We weten het allemaal, wij mensen trekken de gehele dag door conclusies over dingen die gebeuren om ons heen. Maar ook vinden we de gehele dag door overal en nergens wat van. En zeker met sociale media waarin we met z’n allen verstrikt zijn geraakt. Snel conclusies trekken uit beperkte informatie is vaak overhaast en is niet altijd een helpende factor en kan veel te kort door de bocht zijn. Dit wordt ook wel jumping to conclusions of voorbarige conclusies genoemd, of wel wij interpreteren er flink op los, zonder dat we merken wat de gevolgen hiervan zijn. Je neemt iets aan als waarheid en je staat niet open of houdt geen rekening houdt met eventueel andere verklaringen. Het hoeft helemaal niet waar te zijn.

“Overhaast conclusies trekken is de neiging om op grond van weinig informatie tot een vaststaand oordeel te komen.”.

Je hersenen houden van snelle denkpatronen. Conclusies trekken bespaart tijd om in korte tijd verbanden te leggen en situaties snel te interpreteren. Vooral in een gevaarlijke situatie of gevechtssituatie, waarbij je snel in actie moet komen, is dit soms van levensbelang. We zijn dan snel in het trekken van een conclusie, maar dit gaat ten koste van de nauwkeurigheid en de kwaliteit. Personen die sneller achterdochtig zijn hebben de neiging om sneller naar conclusies te springen. Ongeveer 20% van de mensen heeft sterk de neiging om snel conclusies te trekken. Dit is iets dat ze zelf vaak niet doorhebben, maar dat betekent niet dat ze er geen last van hebben.

Door wat je eerder hebt meegemaakt geef je betekenis aan wat je nu ziet. Als je vroeger bent gepest zal je sneller denken dat er over je wordt geroddeld wanneer je mensen ziet praten en tegelijkertijd naar je ziet kijken. Ook je emoties sturen je interpretaties. Als je je angstig of onzeker voelt, zal je sneller denken dat er negatief over je wordt gepraat als anderen naar je kijken.

Tips om te voorkomen dat je te snel conclusies trekt:

• Leer jezelf aan om eerst wat meer details te verzamelen voordat je een conclusie trekt en van alles begint te roepen.
• Betrek anderen als klankbord in je conclusie. Je kunt dan meer gegevens verzamelen en een duidelijker beeld krijgen. Ze komen misschien met argumenten die jouw aanname helemaal ontkrachten!
• Denk terug aan een eerder moment waar je toen een overhaaste conclusie trok. Wat gebeurde er toen? Was de conclusie juist of fout? Hoe kun je voorkomen dat je weer dezelfde fout maakt?
• Wees je bewust van het feit dat je aannames niet gebaseerd zijn op feiten. Dit kan een goede manier zijn om je brein te stoppen met versnellen. Onderscheid feiten van interpretaties.
• Soms zijn we heel goed in het bedenken van wat er allemaal eventueel mis zou kunnen gaan. De doem-scenario’s. Er is een groot verschil tussen ergens rekening mee houden en bij voorbaat stress hebben over iets dat nog niet is gebeurd.
• Maak je los van zwart/wit gedachte. Zijn je verwachtingen realistisch en haalbaar? Wees je bewust van je verwachtingen en probeer deze eens uit te zetten. Dat kan je een hoop (uitgestelde) teleurstelling besparen.

Een ieder valt regelmatig in een patroon waarin hij of zij denkt zaken beter te weten dan de ander. Je gaat zaken invullen voor die ander omdat je denkt dat de ander op dezelfde manier in elkaar zit als jijzelf. Wanneer je gestrest bent, is het veel makkelijker om in de eerder beschreven val te trappen en te snel conclusies te trekken. Onder druk ben je geneigd om van het ergste uit te gaan. Bij een fronsende collega tijdens een vergadering, concludeer je al snel dat ze niet blij is met wat je zegt, zonder dit verder te onderzoeken. Stress zorgt voor tijdsdruk. Je denkt dat je geen mogelijkheid hebt om alle opties te overwegen, wat leidt tot snelle en soms verkeerde conclusies.

Wat doet de combinatie zelfbeheersing en respect? Verdoen we onze tijd met overal wat van te vinden? Wat is actie-intelligentie? Wat is zelfbeheersing? Waarom is zelfbeheersing belangrijk? Wat doet stress met goed fatsoen? Wat doet stress met je in een gevechtssituatie? Gaan mannen en vrouwen anders om met stress? Wat is (CSR) Combat Stress Reaction? Wat betekent mind-body connection? Wat te doen bij een paniekaanval? Wat betekent als je zwart voor je ogen ziet? Wat is gevechtsvermijding? Wat is emergency readiness mindset? Wat is een cold shock response? Wat is het nut van spijt? Moet je alles geloven wat je denkt? Waarom moet je jezelf niet via andermans ogen beoordelen? Wat is uitgestelde teleurstelling? Wat is HSRT? Wat is een Quick Reaction Alert (QRA)? Kun je je brein herprogrammeren? Wat is een overlevingsreactie? Wat is maatschappelijke weerbaarheid en militaire paraatheid? Is er een relatie tussen pesten en zelfmoord? Hoe kun je je situational awareness vergroten?