Wat doet stoppen met topsport met je?

Een atleet kan in een dip terechtkomen wanneer hij of zij zichzelf alleen maar als topsporter ziet. De atleet ziet de sport dan niet meer als een onderdeel van zijn of haar leven, maar als zijn of haar hele leven. Hoe simpel het ook mag klinken, je kunt geen topsporter zijn tot aan je pensioen. Een menselijk lichaam is slechts een beperkte tijd maximaal belastbaar.

Aan alles komt een einde, ook aan topsport. Je hoort wel eens zeggen dat een topsporters twee keer sterft en de eerste keer is wanneer zij hun sportcarrière beëindigen.

“Het topsportmilieu is vrij gecontroleerd. Topsporters houden van de doelgerichte, gestructureerde en actieve levensstijl waaraan zij een groot deel van hun identiteit ontlenen. De meeste topsporters zijn verslaafd aan afzien, ze hebben die intense fysieke prikkel nodig om te voelen dat ze leven, zonder die prikkel stelt alles maar weinig voor, hun hele gevoelsbeleving en geluk hangt af van die prikkel, zonder die prikkel functioneren ze niet. Als topsporter heb je maatschappelijke status, je krijgt publieke aandacht en erkenning, je staat in de schijnwerpers.

Vaak starten zij op jonge leeftijd en is de sportcultuur een belangrijke factor in hun karaktervorming. Sporters die de top willen bereiken vergen het uiterste van zichzelf, meestal gestimuleerd door coaches en familie. Topsport eist dat zij over fysieke grenzen gaan en lichaamssignalen negeren. Hierbij moeten ze vaak grote persoonlijke opofferingen doen om zo hun dromen waar te maken, zoals enorme financiële opofferingen, het verlaten van de familie om voltijds te gaan trainen, het opofferen van vriendschappelijke of romantische relaties & such & more.

Doorgaans is de maximale belastingstermijn om op hoog niveau te kunnen presteren 10 tot 15 jaar en dan is er iets in het lichaam dat zegt dat het genoeg geweest is. Een topsporter is vatbaar voor klachten, als hij of zij niet bereikt wat hij of zij dacht te kunnen bereiken. Er zijn ook jongeren zetten alles op alles om topsporter te worden, maar halen uiteindelijk nét de top niet.

Als je je met ziel en zaligheid hebt ingezet voor je sport, wie ben je dan nog als het ophoudt? Wat als je opeens geen topsporter meer bent? Val je dan in een zwart gat? Van alle onderzochte topsporters kiest 55,1% voor een vervolgcarrière in de sport. De meeste sporters ervaren heel wat moeilijkheden bij deze transitie, met een behoorlijke impact op hun welzijn tot gevolg. Hoe kunnen topsporters de overgang naar “het normale leven” soepeler laten verlopen? Topsporters kunnen daarom vaak wel hulp gebruiken om de overgang naar “het normale leven” te vergemakkelijken.

Het leven van topsporters draait om consistentie. Er moeten medailles worden gewonnen. Als sporten in je DNA zit dan zal je uiteindelijk eindigen op het punt waar de echte betekenis van sporten begon, toen je sport gewoon vrij speels kon beleven zonder druk, gewoon het moment nemen zoals het komt.

Veel sporters hebben na beëindiging van hun topsportcarrière moeite om hun gewicht onder controle te houden. Ze zijn gewend aan een eetpatroon dat is afgestemd op veel en langdurig sporten. Als de sportbeoefening wegvalt, of aanzienlijk afneemt, zien we dan ook vaak dat ze zwaarder worden. Er ontstaat een disbalans tussen energiegebruik (lichaamsbeweging) en energie-inname (voeding). En niet alleen het lichaam verandert, vaak ook het zelfbeeld. Vrouwen hebben hier doorgaans meer last van dan mannen. De veranderingen van het lichaamsgewicht en het zelfbeeld kunnen eetproblemen verergeren.

Ga of wil je stoppen met topsport? Bouw dan je fysieke trainingen langzaam af. Abrupt stoppen is niet goed voor het lichaam. Het kan daarbij ook lijden tot stofwisselingsproblemen, geestelijke onrust en zelfs hartklachten. Het lichaam van een topsporter is zo geconditioneerd dat elke kleine verandering voor grote storingen kan zorgen laat staan wanneer het zomaar al die fysieke prikkels moet missen.

Maar het beëindigen van een topsportloopbaan heeft ook positieve kanten: je bent af van de prestatiedruk, de stress en het strakke stramien, je lichaam krijgt eindelijk rust, je krijgt tijd om andere dingen te ondernemen, en nieuwe deuren gaan voor je open. Voor sommige topsporters is “stoppen” daarom een opluchting en verademing. Sommige sporters vallen in een zwart gat, terwijl anderen een tweede leven beginnen. Kijk er ook zo naar… dankzij je topsportmentaliteit blijf je het vast nog heel belangrijk om goed te presteren. Maar dan niet meer in de topsport, maar op de werkvloer en in het sociale leven. Besef ook dat er ook een periode in je leven was dat je nog geen topsporter was en ook gewoon kon genieten van het leven zonder zo veel sport.

Hoe maak je een kampioen? Wat is levenskunst? Wat is sportpsychologie? Wat gebeurt er met je lichaam als je stopt met kracht training? Wat is topsport? Wanneer ben je eigenlijk een topsporter? Hoe word ik topsporter? Hoe belangrijk is winnen? Welke risico’s loop ik als ik aan topsport doe? Wat is de invloed van ouders op jeugdige topsporters? Wat betekent een mentaal breekpunt? Is plezier in sporten belangrijk? Is er relatie tussen stress en blessures? Eten en sport, waarom plannen? Wat is Papendal? Welke sporten trainen op Papendal? Wat is female athlete triad?