Wat is een Zen momentje?

Vandaag de dag hoor je regelmatig om je heen dat iemand een zen momentje heeft en beleeft. Uitdrukkingen als ‘ik voel me helemaal zen’ of ‘dat is echt Zen!’ komen regelmatig voorbij. Althans, dat is hoe de meesten ‘Zen’ vooral interpreteren. Het is trendy en het klinkt cool en ontspannen. Leef in het moment! Leeft nu! Deze mantra is een totaal eigen leven gaan leiden in de populaire literatuur, of die nu gaat over Boeddhisme, Zen, Spiritualiteit, Meditatie, Mindfulness, Wellness of New Age. Even met de pootjes omhoog en uitpuffen met een kop exotische thee, als je aan het eten bent en als je beseft dat je dan vol raakt. Als je aan het werken bent en je beseft dat je even moet uitrusten. Waarom is rust nemen belangrijk? Als je bezig bent met iets en je beseft je dat je honger hebt, dan ga je eten & such & more. Dat is het welbekende Zen momentje van heden dag.

De mens is altijd goed geweest in het ge- of zelfs misbruiken van termen, maar op een zodanige manier dat men het grote plaatje wel snapt. Op zich is dat nog niet zo erg, tot het moment dat je de oorsprong in het belachelijke trekt of de context verloren gaat. “Zen zijn” is zo’n voorbeeld wat dreigt door te slaan. Wie ‘Zen’ roept en zegt te zijn, zit lekker in zijn of haar vel. Alles valt op zijn plaats. Eventjes in balans! Het is een gewaarwording die je overvalt, soms maar heel kort. Vandaag de dag ben je zelfs helemaal Zen op het moment dat je je naar een beautyfarm gaat met vriendinnen, of dat je Zen supplementen neemt voor meer rust, Zen zwangerschapscursussen of dat je lekker kadootjes aan het kopen bent in een Zen-shop. Dit wordt allemaal Zen genoemd. Er zijn zelfs Zen Tarot kaarten gebaseerd op de uitspraken, gedachten en ideeen van de Indiase goeroe Osho, vroeger bekend als Bhagwan.

Marketing is altijd een heel sterk middel om allerlei producten te vermarkten. Zen kun je moeilijk in woorden uitdrukken. Zen moet je zelf ervaren. Vergelijk het met het proeven van een mango. ‘Zen’ is eigenlijk een afkorting van ‘Zen Boeddhisme’. Sinds het overlijden van de Boeddha in de 5de v.Chr. is het boeddhisme vanuit India de wereld over getrokken. Het is niet verrassend dat het boeddhisme na verloop van tijd en het in contact komen met allerlei volkeren en culturen is veranderd. Men richt zich vooral op het bereiken van een gelukkiger leven door meditatie. Door de eeuwen heen is deze praktijk doorgegeven van meester op discipel. We kunnen vertalen naar zoiets als “concentratie” “aandacht” naar jezelf gericht. Waarbij de “ik” geen vaststaande entiteit is, wat we wel vaak zo plegen te zien, maar dat je in feite “leeg” bent (wat voor menigeen pas na een proces van volledig loslaten komt).

Dit alles gaat in de richting van “verlichting”, maar waarbij verlichting geen doel op zich is, maar het bereikt wordt na al deze stappen in het leven. Wat is Zen dan? ‘Gewoonheid’ zou je het kunnen noemen. Je doet ‘gewoon’ dingen, zonder dat je er een doel of intentie bij hebt. ‘Doe datgene als je datgene aan het doen bent, terwijl je datgene aan het doen bent.’ Niet ondertussen allerlei andere dingen doen en denken. Feitelijk gezedd ‘monotasking’. Deze ‘gewoonheid’ van Zen – eten, slapen, ademhalen, lopen, werken, praten, denken – is een ingang voor spirituele ontwaking. Overigens gemakkelijker gezegd dan gedaan.

Wat is levenskunst? Genieten van het leven. Hoe doe je dat? Wat is urban soft Qigong? Is meditatie alleen voor zweverige types? Wat is toegepaste meditatie? Is er verschil tussen mindfulness en meditatie? Zijn meditatie en slaap hetzelfde? Wat betekent in je kracht staan eigenlijk? Wat doet sporten met je? We willen allemaal gelukkig zijn, maar waarom? Hoe kan ik mijn spieren ontspannen? Wat is de Kabat-Zinn methode? Wat is de Jacobson methode? Is goed leren ademen belangrijk?