Wat zijn universele basisemoties?
Er worden vaak 6 universele basisemoties erkent. Dit zijn aangeboren, universele emoties, die over de hele wereld hetzelfde zijn. Bij universele basisemoties zijn de gezichtsuitdrukkingen wereldwijd hetzelfde bij mensen die deze emoties beleven. Dit zijn 6 basis emoties en gevoelens die eraan verbonden zijn:
- Vreugde (gelukkig, opgelucht, plezier, tevreden, vervoerd, verrukt, trots, extase, euforisch, genot, enthousiast)
- Verdriet (zwaarmoedig, zelfmedelijden, bedroefd, wanhopig, eenzaam, depressief, rouwend, smart, zwaarmoedigheid, melancholisch, ongelukkig, ellendig, weemoedig, vernederd)
- Angst (rusteloos, fobisch, paniekerig, schrik, zenuwachtig, ongerust, bezorgd, nerveus, zorgen makend, wantrouwend, hysterisch)
- Boosheid (verbolgen, ergeren, verbitterd, wrok, geïrriteerd, vijandig, furieus, verontwaardigd, bitterheid, agitatie, woede)
- Verbazing/verrassing (gechoqueerd, verbijsterd, verwonderd, overrompeld, ontstelt)
- Afschuw/walging (minachtend, aversie, weerzin, ontzet)
Sommigen spreken niet van 6, maar van 8 basisemoties. In dat geval wordt bovenstaande opsomming aangevuld met schaamte en liefde.
Ik gebruik graag een indeling met vier basisemoties, de 5 b’s. Voor mij zijn ze een uitstekende ingang om te herkennen wat er speelt en te pauzeren (uit automatismen te stappen). Ze vormen een makkelijke kapstok om na te voelen wat er speelt aan gevoelens, behoeften en genegeerde grenzen. De 5:
- Boos
- Bang
- Blij
- Bezorgd
- Bedroefd
Er zijn natuurlijk nog veel meer emoties, maar deze 5 zijn de grootste en belangrijkste. Emoties zijn verbonden met onze gezondheid, maar hebben ook effect op ons leven en welzijn. Ook boosheid heeft belangrijke functies. Wanneer je boos wordt, merk je dat er over jouw persoonlijke grenzen, verwachtingen, of waarden heen wordt gegaan. Je wil dit niet zomaar laten gebeuren en hier iets tegen doen.
Wat betekent hoog in je emotie zitten? Wat is mijn gemoedstoestand? Neem ik genoeg tijd om te ontladen? Is schreeuwen goed voor je?