Wat betekent Indische diaspora?
De term diaspora is een bekend begrip in de antropologie en in de geschiedwetenschap. Een diaspora is een grootschalige verspreiding van een volk of bevolkingsgroep over de wereld. De diaspora van de Indische gemeenschap werd hen opgedrongen door het kolonialisme.
Na de capitulatie van Japan op 15 augustus 1945 werden de Jappenkampen opgeheven. Dat betekende echter, dat de geïnterneerden en krijgsgevangenen in Nederlands-Indië niet vrij waren. Fanatieke aanhangers van de gedachte, dat er een vrije staat Indonesië moest komen voor alleen inheemse bevolking, hitsten jongeren uit de kampongs op te strijden voor deze vrijheid en de Europeanen, van wie er velen in de Jappenkampen zaten, tot vijand te verklaren. Ook milities werden gevormd uit groeperingen, die onder de Japanners hadden gediend.
Op 17 augustus 1945 werden de gematigde nationalisten Soekarno en Hatta door pemoeda’s gedwongen de Vrijheidsverklaring voor de Staat Indonesië op te stellen en te proclameren. Hier begon de Bersiap-periode. De Japanners, die nog steeds bij de kampen aanwezig waren, werd door het op dat moment Britse gezag opgedragen de geïnterneerden tegen deze lieden te beschermen. Buiten de kampen vielen door moorden echter veel slachtoffers onder de Europeanen en werden vernielingen op hun eigendommen aangericht.
Omdat het gezag van Nederlandse zijde nog niet direct kon worden gewaarborgd, werden vrijwilligerstroepen vanuit Nederland naar Nederlands-Indië verstuurd. Deze konden in 1945 de gemoederen tijdelijk in bedwang hoeden, maar na korte tijd van betrekkelijke rust, braken wederom opstanden uit onder de inheemse bevolking, waarop de Nederlandse regering besloot de orde te handhaven met de zogenoemde Politionele acties in 1947.
De ondertussen weer in hun bestaan opgeklommen Europese bevolking, die grotendeels bestond uit Indische Nederlanders en Nederlanders (‘Hollanders’), en die evenals voor de Japanse bezetting woonde in de steden, voelde zich onder deze omstandigheden niet meer veilig en thuis in hun (geboorte)land en door de op handen zijnde soevereiniteitsoverdracht die in 1949 plaatsvond, en vluchtte gedurende de jaren tussen 1945 en 1950 voor een groot deel naar Nederland, Canada, Brazilië, Australië, Nieuw-Zeeland en de Verenigde Staten, waar zij Amerindo’s worden genoemd.
Na de dekolonisatie van Nederlands-Indië en de oprichting van de Republiek Indonesië waren er anderen die bleven en hoopten op een bestaan op te kunnen bouwen onder de Indonesische regering, en op het opgaan in de Indonesische bevolking. Zij werden echter in 1958 door Indonesië voor de keus gesteld het Indonesisch staatsburgerschap te aanvaarden, als zij dat nog niet hadden gedaan, of te vertrekken, en vertrokken alsnog naar deze landen, omdat zij nog steeds als (afstammelingen van) kolonisators gezien werden door de Indonesische bevolking en zich daardoor niet langer gewenst voelden. In Nederland werd deze groep spijtoptanten genoemd.
Ten slotte voelde een groot aantal zich in Nederland door de sociale controle, discriminatie en strakke regelgeving ook daar niet thuis en kozen voor emigratie naar een van de eerder genoemde landen. Alle leden van de Indische diaspora, dus ook de derde, vierde en toekomstige generaties dragen sporen van delen van trauma in zich mee.
Wat is een spijtoptant? Kun je een oorlogstrauma doorgeven? Waarom gaan getraumatiseerde veteranen vissen? Kun je gevoelens meten? Wat is en wie krijgen PTSS? Wat is marteling? Waarom is hulp vragen zo moeilijk? Waarom praten KNIL militairen niet over vroeger? Wat is Indisch zwijgen? Wat doet stress met je in een gevechtssituatie? Hoe leer ik omgaan met emotie, agressie en geweld? Wat is emergency readiness mindset? Wat is KNIL? Wie mag zich veteraan noemen? Wat is Kamp Amersfoort? Waarom mag een man niet huilen? Wat is stress? Wat is (CSR) Combat Stress Reaction? Wat betekent een mentaal breekpunt? Is er verschil tussen lichamelijke en mentale vermoeidheid? Wat is medische nazorg? Heeft alles een reden? Wat is een hard pak slaag incasseren? Wat is een schijnexecutie? Wat is een executiepeloton? Wat is de link tussen oorlog en sadisme? Wat is een tweederangsburger? Kun je je brein herprogrammeren? Wat betekent een vermijdende hechtingsstijl?