Waarom praten KNIL militairen niet over vroeger?

Ik denk dat ik niks vreemds zeg als ik als puber maar al te graag wilde weten hoe het was in de oorlog waar mijn vader diende. Mijn vader had ik nog nooit, maar echt nog nooit over de oorlog horen praten. Mijn moeder zei altijd dat ik overal over mocht praten, maar nooit mocht vragen naar de oorlog. Zijn armybuddies, die wij beschouwden als oom, waar hij mee gediend had, spraken hier ook nooit over.

Lang zwijgen (het Indisch zwijgen) achter een krant of lang staren in stilte. Al het koloniale opgesloten in stilte, terwijl ik er alles over wilde weten. Vaderlief deed ook aan dit welbekende ‘Indische zwijgen’, maar als we aan het stoeien waren, kwamen er toch dingen naar boven die diepgeworteld waren en soms toch de kop op staken.

Ik durf wel te zeggen dat er meer zijn, die dit persoonlijk hebben meegemaakt, waarin hun vader of opa bij de KNIL gediend heeft. Bizar om te bedenken dat stoeien met je eigen zoon dingen naar boven roept uit de oorlog. Mede hierdoor ben ik zelf behoorlijk goed geworden in stoeien (lees: vechten met de handen – hand-to-hand-combat) en kan ik hier alleen maar heel dankbaar voor zijn. Zelf heb ik nooit nachtmerries gezien of gehoord bij hem, maar er was altijd een onzichtbare ”vijand” in zijn ogen te zien, die duurden zijn hele leven voort. Als kind wilde ik natuurlijk verder stoeien met Pa en als ik verloren had moest ik altijd mijn excuses aanbieden en recht in zijn ogen kijken, dan liet hij pas los. Dit ging vooral niet op ene zachtaardige manier. Zelf heeft hij er nooit over verteld, maar wij wisten snippers van het verhaal van mijn moeder.

Nederland stuurde troepen om het gezag in de kolonie te herstellen. Dat ging gepaard met veel excessief en beestachtig geweld. In mijn geval heb ik van mijn lieve vadertje allerlei military martial arts geleerd en brute hand-to-hand close combattechnieken om zo snel mogelijk iemand uit te schakelen. Maar ook zeker iron body conditioning en iron mind conditioning technieken.

Mijn broer zei een paar jaren geleden tegen mij dat vaderlief mij wilde beschermen voor deze heftige emoties en gebeurtenissen en zich uitte naar mij toe in samen keiharde military martial arts workouts te doen. Op één of andere manier was er een constante dreiging en gevaren waartegen ik mij zelve moest verdedigen, die elk moment ontstaan. Je pijngrens moest altijd hoger zijn dan hoog. Goed genoeg was ook nooit goed genoeg. (Is goed genoeg, goed genoeg?) Mijn counterattacks en verdedigingstechnieken moesten altijd bruut, keihard en zo nodig fataal zijn. Geen halve maatregelen, action beats reaction, maar alles first-time-right.

Hier kan ik achteraf alleen maar heel dankbaar voor zijn, omdat ik een aantal van deze technieken noodzakelijkerwijs heb moeten toepassen om langdurige pesters te laten zien dat ze mij grens waren overschreden. Ook zijn deze geleerde technieken het draagvlak is voor mijn Reality Based Self Defense trainingen voor degenen die bij mij trainen.

Maar praten hierover was geen optie en dat zullen velen anderen in een gelijkwaardige gezinssituatie hetzelfde avonturen of hebben geavontuurd. Het leed heb ik niet meegekregen, wel de nostalgie. De dingen die daar gebeurd zijn waren te vreselijk en het Hollandse onthaal in Nederland bij terugkomst van de veteranen was vernederend en minachtend. De wreedheden waren voor velen te pijnlijk, maar in zeker zin was het zwijgen hierover ook een soort erecode wat je gewoonweg niet deed.

Als je spreekt over het hier en nu, dan komen de oorlogsexcessen uit die tijd stukje bij beetje boven. Er zijn niet voor niets oude krantenkoppen inzake Nederlands-Indië met als titel “geheime rapporten moeten in de openbaarheid komen”. De verhalen en ervaringen van klokkenluider Joop Hueting. Maar ook boeken zoals “Ontsporing van geweld” zijn er niet voor niets. Maar ook in het Nationaal Archief met rijen aan archieven onder de noemer “Excessen in Nederlands-Indië”. De Van Rij en Stam Rapporten van de Commissie van onderzoek naar beweerde excessen gepleegd door Nederlandse militairen in Indonesië, 1949-1954. Deze gaan over zieke oorlogsmisdaden van toen en er zit zelf een beperking op de openbaarheid van dit archief. Niet voor niets laat premier Drees deze documenten uit dit hoofdpijn-dossier in een hele diepe en stoffige lade zachtjes uitdoven. Maar ook zijn in opdracht van de Hollandse overheid in grote getalen patrouille rapporten en andere waardevolle documenten verbrand om de waarheid ver weg te stoppen. Een document wat inmiddels na meer dan 70 jaar naar dato nog steeds beperkingen heeft. Politici verdoezelden hun verantwoordelijkheid voor het geweld in Nederlands-Indië waardoor vooral de militairen in de schijnwerpers stonden. Tegenwoordig is de weg naar openheid anders dan 70 jaar geleden.

Kun je een oorlogstrauma doorgeven? Wat is KNIL? Wie was klokkenluider Joop Hueting? Wat is de Bersiap-periode? Wat is Indisch zwijgen? Wat is de betekenis van Merdeka? Wat betekent Tempo Doeloe? Wat waren contractpensions? Waar ging de Atjeh oorlog over? Wat werd er afgesproken in het Akkoord van Linggadjati? Wat was de T-Brigade? Wat betekent tjingtjangen? Wat is een vreemdelingenlegioen? Wat zijn Military Martial Arts? Wat zijn jungletrainingen? Wat is hand-to-hand combat training? Wat is een militaire survival training? Waarom noemen ze Indo’s pinda’s? Waarom noemen ze Indo’s blauwe? Wat is de link tussen Legionairs en het KNIL? Wat is de Pakan Baroe spoorlijn? Wat wordt er bedoeld met politionele acties? Wat wordt er bedoeld met zuiveringsacties? Wat deden oorlogsvrijwilligers in Nederlands-Indië? Wie is Zwarte Sinterklaas? Wat is een spijtoptant? Wat zijn ploppers in Nederlands-Indië? Wat is een Ereteken voor Orde en Vrede? Werden er ook militairen uit het Nederlandse leger voor een bepaalde periode bij het KNIL gedetacheerd? Wie mag zich veteraan noemen?

Wil je meer weten over KNIL of zoek je informatie over een ouder of voorouder die bij het KNIL zat, dan kun je terecht bij Nationaal Archief of Nationaal Militair Museum.