Wat wordt er bedoeld met zuiveringsacties?

‘Zuiveringsacties’ die in de geschiedenis hebben plaatsgevonden worden doorgaans gelinked aan de de ‘Zuid-Celebes-affaire’ onder leiding van kapitein Raymond “de Turk” Westerling in Nederlands-Indië. Zijn zijn ook nog de zuiveringsacties van Jozef Stalin, bekend als de ‘Grote Zuiveringen’.

• Actie tot het elimineren van andersdenkenden;
• Actie tot het verwijderen of onschadelijk maken van ongewenste elementen;
• Actie voor het verwijderen van ongewenste elementen; actie tot opruiming van vijandelijke infiltraties binnen de eigen linies.

Linksom of rechtsom, grotere ‘zuiveringsacties’ hebben wereldwijd één ding met elkaar gemeen, deze lopen altijd uit op een fiasco.

De genietende en schietgrage Westerling kwam in opspraak door zijn barbaarse, wrede en meedogenloze acties tegen Indonesische guerrillastrijders, hun sympathisanten en anderen. Nederland gebruikte zonder pardon zware wapens in Indonesië (1945-1949), en accepteerde burgerdoden. Vele standrechtelijke executies en martelingen vonden plaats. Er werd bevolen dat 4 of 5 van hen naar buiten moesten komen en zij werden vervolgens zonder militaire noodzaak geëxecuteerd. Zijn opdrachten kreeg hij van de Nederlandse legerleiding en van de operationele commandant ter plaatse, maar hij gaf daaraan ook een eigen invulling wat er toe leidde dat hij eigenmachtig mensen martelde en vermoordde. Ze vielen als gemaaid koren’.

Er werd bewust de term ‘excessen’ gebruikt in plaats van oorlogsmisdaden om duidelijk aan te geven dat de ‘excessen’ alleen bij uitzondering en incidenteel plaatsvonden. Daarnaast wilde de Nederlandse regering voorkomen dat er pijnlijke vergelijkingen werden gemaakt met de Duitse oorlogsmisdaden. Het is opmerkelijk dat er vanaf het begin volhardend is geprobeerd om vanuit Nederlands politiek en militair oogpunt de structurele misdaden te verbloemen door de eufemistische term ‘excessen’ te gebruiken. Wat daar gebeurde moesten zo weinig mensen wat van weten en zeker de buitenwereld niet.

Hier is ook een boek van uitgebracht met als titel ‘Ontsporing van geweld’. Een sociologische analyse en een case-study van het militaire geweld en de excessen daarbij van het Nederlandse leger tijdens het Indonesische dekolonisatieconflict (1945-1949). Het boek behandelt de gewelddadige manier waarop Nederland het Indonesische vraagstuk dacht af te wikkelen (lees: wegmoffelen of heimelijk laten verdwijnen).

Wat is Operatie Product? Wat is Operatie Kraai? Wat wordt er bedoeld met politionele acties? Wie waren het legioen van de rechtvaardige vorst? Wat is Indisch zwijgen? Wat is KNIL? Waarom praten KNIL militairen niet over vroeger? Wie was klokkenluider Joop Hueting? Wat is de Bersiap-periode? Wat is de betekenis van Merdeka? Wat betekent Tempo Doeloe? Wat waren contractpensions? Wat was de T-Brigade? Wat is een vreemdelingenlegioen? Waarom noemen ze Indo’s pinda’s? Waarom noemen ze Indo’s blauwe? Waar ging de Atjeh oorlog over? Wat werd er afgesproken in het Akkoord van Linggadjati? Wat betekent tjingtjangen? Wat is buitenproportioneel geweld? Hoe herken je buitenproportioneel geweld? Wat is de link tussen Legionairs en het KNIL? Wat is de Pakan Baroe spoorlijn? Wat deden oorlogsvrijwilligers in Nederlands-Indië? Wie is Zwarte Sinterklaas? Wat is een spijtoptant? Wat zijn ploppers in Nederlands-Indië?

Wil je meer weten over KNIL of zoek je informatie over een ouder of voorouder die bij het KNIL zat, dan kun je terecht bij Nationaal Archief of Nationaal Militair Museum.