Wat wordt er bedoeld met politionele acties?

Een verhullende, eufemistische en omstreden term van de Nederlandse regering in Den Haag, die de pijnlijke realiteit van een gruwelijke, barbaarse en bloedigerige koloniale oorlog wegmoffelt. Omdat het om ordehandhaving zou gaan, wordt het een politionele actie genoemd. Dit is weer een klassiek voorbeeld van de chronische falende aanpak van de politiek.

Anders geformuleerd: ‘Politionele acties’ (ook wel politiële acties genoemd) is de eufemistische term voor de grootschalige militaire operaties van het Nederlandse leger in Indonesië tussen 1945-1949, die erop gericht waren om Indonesische Onafhankelijkheid te voorkomen.

Een politionele actie is een geïsoleerde militaire actie waarvoor geen oorlogsverklaring vereist is. Politionele acties zijn bedoeld om te reageren op een staat die in strijd is met internationale verdragen of normen of die een agressieve daad heeft gepleegd of dreigde te veroorzaken.

Na de bevrijding van Nederland in de Tweede Oorlog en de overgave van Japan, stuurde de Nederlandse regering duizenden militairen naar Indonesië om de archipel opnieuw te koloniseren. Daarbij werd grof geweld gebruikt, waarbij naar schatting 100.000 Indonesiërs werden gedood en 5.000 Nederlandse militairen. In 1969 verscheen de zogeheten Excessennota waarin werd erkend dat er excessen hadden plaatsgevonden, maar er werd stellig ontkend dat dit structureel gebeurde.

Er zijn twee (Operatie Kraai en Operatie Product.) Politionele Acties geweest, die elk iets meer dan twee weken geduurd hebben: de Eerste (van 21 juli tot 5 augustus 1947) en de Tweede (van 19 december 1948 tot 5 januari 1949). Tot op de dag van vandaag houdt het de gemoederen bezig.

Hier is ook een boek van uitgebracht met als titel ‘Ontsporing van geweld’. Een sociologische analyse en een case-study van het militaire geweld en de excessen daarbij van het Nederlandse leger tijdens het Indonesische dekolonisatieconflict (1945-1949). Het boek behandelt de gewelddadige manier waarop Nederland het Indonesische vraagstuk dacht af te wikkelen (lees: wegmoffelen of heimelijk laten verdwijnen).

Wat is Operatie Product? Wat is Operatie Kraai? Wat wordt er bedoeld met zuiveringsacties? Wat is buitenproportioneel geweld? Hoe herken je buitenproportioneel geweld? Wat is Indisch zwijgen? Wat is KNIL? Waarom praten KNIL militairen niet over vroeger? Wie was klokkenluider Joop Hueting? Wat is de Bersiap-periode? Wat is de betekenis van Merdeka? Wat betekent Tempo Doeloe? Wat waren contractpensions? Wat was de T-Brigade? Wat is een vreemdelingenlegioen? Waarom noemen ze Indo’s pinda’s? Waarom noemen ze Indo’s blauwe? Waar ging de Atjeh oorlog over? Wat werd er afgesproken in het Akkoord van Linggadjati? Wat betekent tjingtjangen? Wat is de link tussen Legionairs en het KNIL? Wat is de Pakan Baroe spoorlijn? Wie waren het legioen van de rechtvaardige vorst? Wat deden oorlogsvrijwilligers in Nederlands-Indië? Wie is Zwarte Sinterklaas? Wat is een spijtoptant? Wat zijn ploppers in Nederlands-Indië?

Wil je meer weten over KNIL of zoek je informatie over een ouder of voorouder die bij het KNIL zat, dan kun je terecht bij Nationaal Archief of Nationaal Militair Museum.