Wat betekent sensitisatie?

Controlled Aggression Trainer Jacky 20 juni 2025 0

Het is meer dan vervelend als je een blessure oploopt of ineens door overbelasting niet meer kunt doen wat je gewend was te doen. Meestal gaat deze klacht na een tijdje vanzelf over, of met hulp van een fysiotherapeut binnen de tijd die er staat voor het beschadigde weefsel om te genezen. In een aantal gevallen is dit echter niet het geval en blijven de pijnklachten (restklachten) bestaan.

Centrale Sensitisatie (CS) is een neurologisch verschijnsel waarbij het zenuwstelsel een verhoogde gevoeligheid ontwikkelt voor een bepaalde stimulus (prikkels). De zenuwen worden geprikkeld en geven een signaal af. Als de pijn zich ontwikkeld tot chronische pijn, dan verdwijnt de signaalfunctie en kan de zenuw continu pijnsignalen afgeven of is deze gevoeliger geworden. Als de zenuw gevoeliger is geworden (dus sneller reageert op prikkels), spreken we van sensitisatie.

Er is een aantal factoren waarvan men sterk vermoedt dat ze sensitisatie in de hand werken of onderhouden als ze eenmaal aanwezig zijn. De invloed van deze factoren is echter bij iedere persoon anders. Onderstaande factoren spelen mogelijk een rol:

Overmatige spierspanning in samenhang met verkrampt bewegen
of niet kunnen ontspannen,
Verslechterde lichamelijke conditie,
Negatieve gedachten of emoties ( neerslachtig, boos, machteloos of verdrietig zijn),
Angst (om te bewegen, voor pijn of voor een ernstige ziekte),
Stress (niet kunnen voldoen aan de eisen die de omgeving aan jouw stelt
of aan de eisen die je aan zichzelf stelt; niet tevreden zijn met jezelf )
Opkroppen van spanning, woede of verdriet,
Overbelasting (teveel tegelijk willen, teveel achter elkaar plannen, altijd voor anderen klaarstaan of altijd doorgaan tot iets af is).
Te veel aandacht gericht op pijnlijke plaatsen in uw lichaam,
Conflicten

Zoals hierboven duidelijk wordt, hebben emoties veel invloed op de instandhouding van CS. Emoties worden ook gereguleerd door de hersenen.

Door CS kunnen zich veel dingen voordoen:

De pijn blijft bestaan terwijl het lichaam al lang geheeld zou moeten zijn,
De pijn breidt zich uit,
Verschillende (zelfs heel lichte) bewegingen doen pijn,
Onschadelijke sensaties, bijvoorbeeld gewone aanraking, doen pijn,
De pijn verschilt erg van dag tot dag en van moment tot moment,
De pijn wisselt van plek in het lichaam,
Er is pijn op verschillende plekken in het lichaam,
Behandeling geeft geen of slechts tijdelijk verlichting,
Algehele overgevoeligheid (bijvoorbeeld fel licht, geluiden, etc.),
Slecht slapen,
Vermoeidheid,
Afnemende concentratie.

CS hoeft zich niet te beperken tot één plek in het lichaam, maar kan ook een heel lichaamsdeel of het hele lichaam betreffen. Bij langdurende klachten raakt het pijnpatroon (de combinatie van activiteiten in het pijnnetwerk) als het ware ingeslepen in het zenuwstelsel. De pijnsporen worden dieper zoals de bandensporen van een tractor in het weiland. Daarom moet er niet alleen aan de pijn maar ook aan het pijnpatroon gewerkt worden.

Bij CS worden op zich onschuldige signalen in het ruggenmerg versterkt en in de hersenen verder versterkt of onvoldoende geremd. CS is soms goed te behandelen met een combinatie van activiteiten opbouwen, ontspanningsoefeningen zoals yoga en mindfulness, en soms met medicijnen. Hoe iemand reageert op een stressvolle situatie wordt niet of nauwelijks bepaald door de aard van het probleem, maar veel meer door iemands coping strategie. Maar enige overgevoeligheid voor lichamelijke signalen blijft vaak langdurig bestaan.

Een belangrijke vraag is nu waarom bij de ene persoon nu wel sensitisatie (overgevoeligheid) en chronische pijn ontstaat en bij de andere persoon niet:

De mate van beschadiging waarmee de pijnklachten zijn begonnen, kan de kans op sensitisatie vergroten. Bijvoorbeeld na een groot letsel zoals een uitgebreide beenbreuk heeft u meer kans op sensitisatie dan na een klein letsel zoals een scheurtje in uw vingernagel.
Aanleg, zoals bij veel aandoeningen hebben sommige mensen vanuit hun genetische aanleg meer kans op sensitisatie.
De manier waarop mensen omgaan met hun klachten, en daarbij nauw aansluitend de manier waarop ze denken over hun klachten.

Als reactie op pijn gaan spieren in het lichaam vaak verkrampen. Dit veroorzaakt alleen maar meer pijn. Dan kan het echt een handicap zijn. Daarom is het belangrijk te weten hoe pijn werkt in het lichaam (pijneducatie), hoe de pijnsignalen doorgegeven worden en wat er mis kan gaan. Als je als patiënt hier een voorstelling van kunt maken, zal dat helpen bij het omkeren van de CS. Het is belangrijk dat de patiënt openstaat voor coaching op psychosociaal vlak dat van invloed is op de chronische klachten. Er zal gedragsverandering plaats moeten vinden in het dagelijks functioneren.

Wat is pijn? Wat is een chronische pijnpatiënt? Kun je gevoelens meten? Wat is coping? Kun je van chronische pijnklachten moe worden? Hoe kan ik pijn in mijn onderrug verlichten? Wat is een hoge pijngrens? Fantoompijn? Wat is het verschil tussen pijn en een blessure? Is pijn een emotie? Wat is uitstralende pijn? Wat betekent pijn is fijn en bloed moet? Wat betekent pijn met pijn bestrijden? Pijnlijke en overbelaste knieën. En nu? Hoe weet ik of ik verslaafd ben aan pijnstillers? Wat betekent alles doet pijn? Wat is pijn incasseren? Kan een chiropractor helpen bij reumatoïde, artritis of artrose? Wat is het beste middel tegen reuma? Is artrose geen slijtage? Is ibuprofen verslavend? Wat betekent mentale vorming? Wat houdt mentale weerstand in? Wat is een mentale reset? Toe aan rust? Waardoor ontstaat mentale- en emotionele uitputting? Wat betekent mind-body connection? Wat is mindset? Heb je invloed op je eigen mindset? Wat is iron mind conditioning? Wat is een adaptieve mindset?